Luister naar dit Artikel

Wanneer er bij Pauw een politicus wordt uitgenodigd, is het een soort gewoonte geworden om het gesprek met diegene te beginnen met een aantal ja- en neevragen. Hun antwoorden mogen ze later eventueel toelichten, maar in eerste instantie is het een kwestie van kiezen. Ja of nee dus, want laten we het wel overzichtelijk houden.

Paard van Sinterklaas

Gisteravond was het de beurt aan Marianne Thieme van de Partij van de Dieren. Aangezien ze van de Partij van de Dieren is, gingen ook de ja- en neevragen vooral over dieren – ze kreeg stellingen voorgeschoteld als “Het zou onverantwoord zijn om dierproeven voor medisch onderzoek te verbieden” en “Dierentuinen moeten gesloten worden.” En, om maar meteen een karikatuur van de partij te maken: “Al dat geklets over Zwarte Pieten – het paard van Sinterklaas moet verboden worden.”

Thieme kon zelf nog best om lachen om die laatste stelling, en zei ‘ja.’ Maar het weerhield haar er niet van om niet veel later kritiek te uiten op de manier waarop media in algemene zin verslag doen van politiek: waar ze de macht zouden moeten controleren, zijn ze in de praktijk juist een soort schoothondjes (oeps, niet karikaturaal bedoeld) van die macht. Ze zouden wel wat nieuwsgieriger mogen zijn naar tegenbewegingen – dat niemand de Brexit en de overwinning van Trump zag aankomen is daar een logisch gevolg van.

Et voilà, de discussie ‘of de media wel doorhebben wat er speelt in de samenleving’ is wederom op tafel gegooid.

Hol van de leeuw

Het interessante aan deze situatie is dat de discussie werd gehouden in het hol van de leeuw (ook dat was niet karikaturaal bedoeld). Niet alleen Thieme, maar ook medepoliticus Jacques Monasch, journalist Wierd Duk en geograaf Ewald Engelen stelden dat er iets schort aan de manier waarop de media in het algemeen de samenleving in beeld brengen. En je zou zeggen dat Pauw wel bekend is met deze kritiek – niet voor niets nodigde hij al eerder mensen uit die dat gevoel moesten verwoorden. Maar toch wist hij er niet helemaal raad mee.

Waar journalisten níet nieuwsgierig naar zijn, gaf Thieme als voorbeeld, is het plan van de Partij van de Dieren om iets te doen tegen het ‘vastgelopen economische systeem’ waarin we leven. Maar wat wél steeds naar voren wordt gehaald, zijn standpunten over dierenwelzijn die de partij al jaren in haar programma heeft, maar die heus niet tot hun actuele speerpunten hoeven te behoren. Er wordt steeds maar weer een “oubollig frame” omheen gebracht.

‘Jongedame’

Pauw: “Ik heb dat [standpunt over dierenwelzijn] niet gepresenteerd als speerpunt, jongedame.” Nee, maar toch eigenlijk ook wel. Alleen noemt hij dit geen ‘speerpunten,’ maar ‘ja-en neevragen,’ die aan het begin van het gesprek wel degelijk de indruk wekken belangrijk te zijn.

Wierd Duk herinnert Pauw er nog eens even aan dat het eigenlijk een vrij actueel debat is waarin ze verzeild zijn geraakt, een debat over de media. “Jeroen, kom op!” hoor je Ewald Engelen zeggen. Pauws weerwoord: “Dé media? Dat is toch een ontzettend platte manier van discussiëren?”

Gebrek aan nieuwsgierigheid

Natuurlijk is niet iedere krant, televisiejournaal of nieuwswebsite aan elkaar gelijk te schakelen. Maar dat betekent niet dat je als professie geen gedeelde verantwoordelijkheid draagt, en je je niet aangesproken hoeft te voelen door kritiek op het algehele functioneren van jouw beroepsgroep. Een deel van deze kritiek luidt dat het ‘de media’ teveel ontbreekt aan nieuwsgierigheid naar het onbekende – wat dat betreft had dit fragment (dat begint op 15:25) het niet veel beter kunnen illustreren.