De nieuwe voorzitter van de Europese Commissie heeft geprobeerd de strijd tegen de klimaatverandering tot het kenmerk van haar presidentschap te maken. Haar voorstellen kunnen het blok en het averechts effect echter verder opsplitsen en de EU zelf schaden, denken analisten.

Sinds haar aantreden in december dringt Ursula von der Leyen aan op de Green Deal, met als doel van Europa “het eerste klimaatneutrale continent in 2050” te maken. De aanpak omvat belasting op invoer uit niet-EU-landen met minder strenge ecologische regels. Hiermee beweert Brussel dat het zogenaamde koolstoflekkage wil voorkomen, zodat importeurs uit landen met een “lagere ambitie voor emissiereductie” niet profiteren van Europese producenten die zich houden aan strikte groene regels.

Volgens Richard Werner, universitair docent bankieren en financieren aan het Linacre College, Oxford, kan de stap echter meer gaan over het verhogen van belastinginkomsten voor de EU en het verkrijgen van politieke invloed dan klimaatverandering. Hoewel de belasting mogelijk niet voor vele jaren wordt toegepast, kan von der Leyen haar waarschuwingen momenteel gebruiken als onderdeel van de handelsoorlog tussen China en de VS, merkte hij op.

“Het gaat meer om politieke zaken zoals protectionisme of gewoon een onderhandelen in de handelsbesprekingen met China,” zei Werner in een interview met RT.

De Duitse econoom Max Otte, professor aan de Universiteit van Toegepaste Wetenschappen in Worms, en het hoofd van het in Keulen gevestigde IFVE-instituut voor vermogensbeheer, gelooft dat het initiatief zowel over ecologische problemen als over bijkomende voordelen voor Brussel kan gaan. Het onderscheidende “positieve neveneffect” ervan is echter dat Europa probeert op te komen voor zijn rechten in tegenstelling tot de VS, die zich afkeren van wereldwijde klimaatinitiatieven.

“Europa wordt een speler van zijn eigen rechten, omdat het nu zoals u weet wordt gedomineerd door de VS,” vertelde Otte aan RT, eraan toevoegend dat het een stap zou kunnen worden in de richting van een meer gemeenschappelijke Europese handelshouding.

Maar het idee heeft de goedkeuring nodig van alle 28 leden van het economische blok en dat is waar het voor wegversperringen zou kunnen staan, geloven andere analisten. De EU is al verdeeld over vele kwesties, met de opvattingen van de “kernlanden” die momenteel overschotten hebben zoals Duitsland en Nederland, verre van landen met tekorten, zoals Italië en Spanje. Aan de andere kant, landen buiten de eurozone, die hun eigen valuta hielden, hebben de neiging om op te komen voor hun beleid, inclusief de economie. Ze hebben zich al “verzet tegen heel wat richtlijnen” uit Brussel en de voorgestelde belasting zal volgens Werner geen uitzondering zijn.

“De realiteit is dat protectionisme enigszins is teruggekomen op wat we in de jaren 1930 zagen. En dus voedt het alleen maar de vlammen van dit antagonisme tussen handelspartners,” zei hij.

Wie gaat betalen voor het groene beleid van de EU?

De invoering van de CO2-grensbelasting zou uiteindelijk leiden tot een nieuwe tariefoorlog, omdat andere landen niet stil blijven zitten en tit-for-tat-heffingen opleggen, merken analisten op.

De VS, die geen strikt landelijk klimaatbeleid heeft, zou dus een van de eersten kunnen zijn die met tarieven wordt getroffen. Maar als een grote en vitale markt voor veel Europese importeurs, kon Washington zijn positie uitbuiten en uiteindelijk dit conflict winnen, zei dr. Marco Springmann, senior onderzoeker op het gebied van milieuduurzaamheid en volksgezondheid aan de Oxford Martin School.

“In dit politieke klimaat kan het gemakkelijk uit de hand lopen, waar we vergeldingsrechten hebben van de kant van de VS,” zei Springmann. “Moderne analyse toont aan dat, omdat de VS zo’n groot land is, ze daadwerkelijk kunnen profiteren van het heffen van meer belastingen.”

Als importeurs eindelijk worden gedwongen om deze belasting te betalen, kan dit enkele vooraanstaande Europese economieën, en in het bijzonder Duitsland, schaden. Ondanks het feit dat het initiatief in overeenstemming is met de Duitse bezorgdheid over het milieu, kan het toch een averechts effect hebben op zijn belangrijkste auto-industrie, aangezien de invoer van staal onvermijdelijk zou worden beïnvloed.

“Europese landen zijn complete grondstoffenimporteurs, ze hebben bijna alle grondstoffen in de hele wereld nodig, dan zeker … het kan de Duitse economie zeer schaden”, zei professor Werner.

Ondanks de overduidelijke gevolgen voor de autofabrikanten, is Berlijn steunt waarschijnlijk het voorstel, volgens de Duitse econoom Max Otte. Hij merkte op dat de maatregel de vraag naar binnenlandse producten zou kunnen stimuleren en uiteindelijk de lonen zou kunnen verhogen. Maar consumenten zullen de impact van CO2-belasting voelen, aangezien de prijzen in alle energie verbruikende industrieën – zoals reizen, bouw en autofabricage – zullen stijgen.

Bronnen:

RT