Luister naar dit Artikel

Terwijl sommige waarnemers een kort conflict voorspelden dat zou resulteren in een beslissende Russische overwinning, is de oorlog in Oekraïne veranderd in een klassieke militaire knokpartij, waarvan de uitkomst onzeker is. Zowel Rusland als de VS zijn het erover eens dat de toekomst van de Europese veiligheid op het spel staat, en als zodanig lijkt geen van beiden bereid iets minder dan een totale overwinning van hun kant te accepteren. Het resultaat is een gevaarlijke patstelling die het risico loopt te escaleren tot een groter Europees conflict.

Nu Rusland en Oekraïne de derde maand ingaan van wat Rusland eufemistisch zijn “speciale militaire operatie” noemt, maar die door de rest van de wereld wordt beschouwd als niet meer dan de regelrechte invasie, bezetting en het uiteenvallen van Oekraïne, is elke verwachting van een snelle en gemakkelijke Russische overwinning  teniet gedaan door de onverwachte vasthoudendheid van de Oekraïense verdedigers en de harde realiteit van moderne grootschalige grondgevechten.

Hoewel de uiteindelijke uitkomst van het conflict nog moet worden bepaald, suggereren de meedogenloze statistieken van moderne militaire wiskunde dat Rusland een punt nadert waarop zijn superioriteit in vuurkracht en manoeuvres op het slagveld op een gegeven moment een overwinning zal behalen in Zuid- en Oost-Oekraïne die zal resulteren in consolidering van de Russische controle over de hele Donbas-regio, samen met een strategisch belangrijke landbrug die de Krim verbindt met het grondgebied van de Russische Federatie. Het verklaarde militaire doel van Rusland om de Donbas-regio te “bevrijden” zal zijn bereikt.

Elke consolidering van de Russische controle over deze regio zou echter slechts een middel kunnen zijn om een ​​groter doel te bereiken, namelijk het creëren van een nieuw veiligheidskader in Europa dat tegemoet komt aan de Russische veiligheidseisen

Deze eis werd door Rusland uiteengezet in een paar complementaire ontwerpverdragen die medio december 2021 werden afgeleverd, waarin werd geëist dat de NAVO
“geen strijdkrachten en wapens zal inzetten op het grondgebied van een van de andere staten in Europa, naast de strijdkrachten die op dat grondgebied zijn gestationeerd met ingang van 27 mei 1997.”
— dat wil zeggen het grootste deel van Oost-Europa, inclusief Polen, de Baltische staten en de Balkanlanden. De Russen eisten onder meer dat de VS geen militaire bases zouden exploiteren op het grondgebied van voormalige Sovjetrepublieken.

Deze voorgestelde verdragen riepen de VS en Rusland ook op om af te zien van het inzetten van troepen in gebieden waar ze als een bedreiging voor de nationale veiligheid zouden kunnen worden beschouwd, en een verbod op het sturen van hun vliegtuigen en oorlogsschepen naar gebieden waar ze elkaars grondgebied bedreigen, zoals de Zwarte Zee. Het Russische voorstel riep ook op om de inzet van vanaf de grond gelanceerde middellangeafstandsraketten en korteafstandsraketten te beperken en de inzet van kernwapens buiten het nationale grondgebied te verbieden.

De VS en hun NAVO-bondgenoten wezen dergelijke beperkingen op hun aanwezigheid in Oost-Europa categorisch af. Veel waarnemers beweren dat Rusland wist dat zijn eisen onrealistisch waren en ze gewoon gebruikte om zijn daaropvolgende militaire acties te rechtvaardigen. Deze manier van denken gaat voorbij aan de realiteit dat Rusland zich heeft verzet tegen de uitbreiding van de NAVO naar het oosten sinds het concept voor het eerst formeel werd geopperd door de Amerikaanse regering-Clinton in 1993. De toenmalige Russische president Boris Jeltsin sprak “onbehagen” uit over de discussie over “kwantitatieve expansie” van de NAVO en pleitte in plaats daarvan krachtig voor “een pan-Europees veiligheidssysteem”. Jeltsin schreef in een brief aan zijn Amerikaanse tegenhanger:

“Niet alleen de oppositie, maar ook gematigde kringen in Rusland zouden dit ongetwijfeld zien als een soort neo-isolatie van ons land in lijnrechte oppositie tegen zijn natuurlijke toelating tot de Euro-Atlantische ruimte.”
Het voornemen van Oekraïne om na de NAVO-top in Boekarest in 2008 een actieplan voor het lidmaatschap van de NAVO na te streven, bracht het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken ertoe te verklaren dat “een radicale nieuwe uitbreiding van de NAVO een serieuze politiek-militaire verschuiving teweeg kan brengen die onvermijdelijk de veiligheidsbelangen van Rusland zal aantasten”. dat zou vereisen dat Rusland in reactie daarop wat het noemde “passende maatregelen” zou nemen, merkte William Burns, destijds de Amerikaanse ambassadeur in Rusland op:

“Terwijl de Russische oppositie tegen de eerste ronde van de NAVO-uitbreiding halverwege de jaren negentig sterk was, voelt Rusland zich nu in staat om krachtiger te reageren op wat het beschouwt als acties die in strijd zijn met zijn nationale belangen.”

Als de twee Russische ontwerpverdragen in feite geen onderhandelingstruc waren, maar eerder een grimmige verklaring van Ruslands positie, dan is de invasie van Oekraïne slechts het begin van een grotere stap van Moskou om de NAVO en de VS onder druk te zetten om uiteindelijk in te gaan op zijn eisen. Op deze mogelijkheid werd gezinspeeld door de voorzitter van de Amerikaanse Joint Chiefs of Staff, generaal Mark Milley, in een recent commentaar op CNN: “Wat op het spel staat, is de veiligheid van Europa”, zei hij, met een mogelijke Russische overwinning die “de grootste uitdaging voor de veiligheid van Europa sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog vormt.”

Niet omrollen

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin gaf vorige maand, na een bezoek aan Oekraïne met minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, aan verslaggevers het signaal dat de VS niet zouden overstappen naar Rusland. De VS, zei Austin, willen “Rusland zo verzwakt zien dat het niet het soort dingen kan doen dat het heeft gedaan door Oekraïne binnen te vallen.” Austin’s opmerkingen werden herhaald door een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad, die verklaarde dat het doel van de VS was “van deze invasie een strategische mislukking voor Rusland te maken”.

De onlangs nieuw leven ingeblazen Amerikaanse strategie is gericht op het combineren van massale wapenoverdrachten – de Amerikaanse president Joe Biden heeft zojuist toestemming gegeven voor $ 33 miljard aan militaire en andere hulp aan Oekraïne – met sancties en exportcontroles om de Russische economie en defensie-industrie aan te vallen op een manier die beide zijn vermogen om te ondersteunen verzwakt. het aanhoudende conflict en toekomstige militaire agressie tegen de buurlanden van Rusland voorkomt. Het Amerikaanse Congres heeft ook ingestemd met een moderne versie van het “Lend-Lease”-hulpprogramma van de Tweede Wereldoorlog, dat een ander kanaal biedt voor de snelle levering van moderne wapens aan het Oekraïense leger.

Maar als Rusland zijn verovering van de Donbas voltooit, zal het vrij zijn om zijn activiteiten uit te breiden naar het zuiden, inclusief de vitale havenstad Odessa. Dit zou niet alleen een zuidelijke Krim-landbrug kunnen creëren, maar ook de uitbreiding naar het afgescheiden gebied van Transnistrië mogelijk maken – een strook land tussen Oekraïne en Moldavië waar 200.000 van de geschatte 500.000 inwoners Russische paspoorten hebben en waar 98% voor stemde van onafhankelijkheid en mogelijke integratie met Rusland in een referendum in 2006.

Het Russisch-Oekraïense conflict is een eigen leven gaan leiden, waarbij geen van beide partijen bereid is om afstand te doen van wat zij als existentiële belangen beschouwen. Momenteel lijkt het voordeel bij Rusland te liggen, maar de geopolitieke calculus in Europa kan in een oogwenk veranderen, met de mogelijkheid dat Finland en Zweden toetreden tot de NAVO, Polen ingrijpen in West-Oekraïne op humanitaire gronden, of Oekraïne preventief Transnistrië zal aanvallen om de Russische aandacht af te leiden. Al deze zaken dreigen de situatie te laten escaleren tot een groter conflict. Hoewel het voorspellen van een specifieke uitkomst problematisch is, is één ding zeker: Europa staat voor een lange, hete zomer, gedomineerd door oorlog.

Bronnen: Energy Intelligence