Het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen ( OBI) krijgt steeds meer aandacht in de mainstream media.

Het werd ooit gezien als een fantasie van een aantal utopisten, het uitgangspunt van het basisinkomen is om mensen gratis geld te geven, een vast maandelijks bedrag om de kosten te dekken van het levensonderhoud, zoals voedsel, transport, kleding, en nutsbedrijven. Dit ongeacht inkomen, sociale status, of iets anders.

Zonder wederdienst, zonder het stellen van ook maar enige vraag.

Momenteel wordt dit idee druk besproken in economische en politieke kringen.

In binnen-en buitenland en over de politieke partijgrenzen heen.

Steeds meer steden en gemeenten zijn experimenten met het basisinkomen aan het uitrollen.

In Utrecht in Nederland om er maar één stad uit te pikken en ook in Finland is een pilootproject voorzien vanaf 2017.

Ondanks het verwerpen door de Zwitsers in een referendum van het idee van een landelijk onvoorwaardelijk basisinkomen, plant ook de stad Lausanne een proefproject met het basisinkomen.

Maar ondanks het groeiend enthousiasme voor het basisinkomen, is de overheersende consensus nog steeds dat het idee niet haalbaar zou zijn, meer in het bijzonder dan de kostprijs om ieder individu een vast bedrag te geven.

Echter, volgens historicus en journalist Rutger Bregman is de kostprijs niet het grootste obstakel om het basisinkomen in te voeren.

Het is daarentegen de verouderde definitie van ‘ werk’ die mensen over de hele wereld hanteren, die eerst moet worden aangepakt alvorens het idee van het onvoorwaardelijk basisinkomen echt levensvatbaar zal zijn.

In zijn boek ‘ Gratis geld voor iedereen’ bewandeldt Rutger Bregman realistische wegen om ideeën zoals het OBI of de werkweek van 15 uur te kunnen invoeren.

Maar voor het basisinkomen een reële kans maakt om wereldwijd aanvaard te worden, moet er een paradigma verschuiving gebeuren in de manier waarop we denken over het concept van het werk.

Wat zien wij als werk? Waarom betalen we voor bepaalde vormen van werk en voor andere vormen niet?

Het belangrijkste obstakel voor het basisinkomen is een moreel obstakel.

Het zit in het idee dat we nog steeds hebben over werk.

We werken nog steeds met een zeer verouderde definitie van wat het werk is.

We definiëren werk als het krijgen van een salaris in een hiërarchische relatie met een werkgever.

Alle andere zaken zoals voor de kinderen zorgen, voor ouderen zorgen, huishoudelijk werk of vrijwilligerswerk, beschouwen we niet als werk, al is het dat eigenlijk wel.

Probeer maar, stop met deze dingen te doen, ga staken zoals een gezondheidswerker of stop met het doen van de afwas.
Je zult al gauw zien dat het een probleem wordt.

De angst dat het OBI zal ontmoedigen om te werken, dat we allemaal thuis zullen blijven om TV te kijken, blijkt empirisch ongegrond.

Pilootprojecten met het OBI hebben aangetoond dat wanneer mensen de keuze krijgen om al dan niet te werken, ze er toch nog steeds voor kiezen om te werken.

Ze veranderen wel vaak het soort werk dat ze willen doen.

De arbeidsproductiviteit gaat omhoog met een OBI, waardoor blijkt dat de economische impact van een OBI positief zal reageren en niet negatief op de groei.

Bijvoorbeeld, het fameuze Mincome experiment in Canada tussen 1974 en 1979.

Tijdens dit experiment kreeg iedereen in een klein stadje Manitoba een gegarandeerd inkomen, gebaseerd op hun voorgaande inkomen.

De arbeidsduur daalde nauwelijks( gemiddeld 1% van de mannen werkte minder) en de productiviteit steeg.

Er was ook een daling van 8% in het aantal ziekenhuisopnames, wat gezien het feit dat Canada gratis universele gezondheidszorg biedt, een aanzienlijke daling was van deze uitgaven.

Hoewel dergelijke experimenten een goed voorbeeld zijn voor de efficiënte van het OBI, maakt het – volgens Rutger Bregman en filosoof en economie professor Philippe Van Parijs- eigenlijk niet uit hoeveel experimenten er worden uitgevoerd en hoeveel analyses er worden gemaakt om de financiële haalbaarheid van het OBI aan te tonen.

Het enige probleem voor de voorstanders is om politici en beleidsmakers er van te overtuigen om hun standpunten fundamenteel te veranderen.

Rutger Bregman citeert ook het werk van Wereldbank econoom Branko Milanovic:

wanneer er naar werk wordt gekeken,zoals het nu gedefinieerd wordt, is de werkelijke waarde van een baan voor de werknemers sterk afhankelijk van een aantal factoren zoals waar je geboren bent, je geslacht, en je etniciteit.

Het werk van Branko Milanovic dat zich richt op inkomensongelijkheid, heeft eerder al gesteld dat 50-60% van de inkomensverschillen tussen individuen in de wereld eenvoudig weg te wijten zijn aan de gemiddelde inkomensverschillen tussen de landen waar de mensen wonen.

Het is dus vrij eenvoudig om te stellen dat de meeste van onze welvaart van ergens anders komt, als een geschenk zeg maar.

Een geschenk in een rechtvaardige samenleving betekent iets wat je zou delen.

Volgens Bregman komt op dat punt het OBI in de vergelijking.

Het is een totaal andere filosofische verdediging van het OBI.

Dit is het punt dat we nodig hebben om de grote verandering over hoe we naar de dingen kijken te maken.

Het is een verschuiving van paradigma, en … dit is heel moeilijk om te maken.

Het gaat niet enkel om het uitvoeren van een mooi experiment en aan te tonen dat het werkt.

Het is een echte strijd van ideeën!

Het moge duidelijk zijn dat het fundamenteel verschuiven van de definitie van wat we als werk beschouwen, geen eenvoudige taak is.

Feit is wel dat zonder grote ideeën, de wereld nu geen fundamentele waarden en overtuigingen zou hebben.

Iedere mijlpaal in de beschaving zoals we die nu kennen, zoals de democratie, of het einde van de slavernij, of gelijke rechten voor mannen en vrouwen, of zelfs het begin van de verzorgingsstaat, werden ooit allemaal beschouwd als utopische ideeën.

Het moet ergens beginnen!

Rutger Bregman over de radicaal kortere werkweek, het basisinkomen en waarom het tijd is voor nieuwe definities van ‘werk’, ‘ productiviteit’ en ‘ vooruitgang’
uit ” De Grote Transitie”

 

Bron: uk.businessinsider.com